Een film van Ethan en Joel Coen is een goede film. Dat zou een clichématige uitspraak zijn, ware het niet dat de meest inherente eigenschap van een cliché een afgesleten maar algemeen aanvaarde waarheid omvat. Hoewel we voorzichtig de zaal binnentraden, zijn we er met een goed gevoel terug buiten gegaan, en hebben we onze borst kunnen inwrijven met de eeuwige gedachte dat ‘Coen Brothers’ en ‘slechte film’ toch (nog) niet in dezelfde zin passen.
Zoals ik eerder zei waren onze verwachtingen niet torenhoog voor True Grit, de nieuwe prent van de geliefde Coen broertjes. De film leek op voorhand gevaarlijk dicht aan te leunen bij de echte studioproducten van het regisseursduo, zoals daar zijn Intolerable Cruelty (2003) of Ladykillers (2004), maar de omstandigheden zijn wel gunstiger, namelijk een hoofdrol voor Jeff ‘Lebowski’ Bridges die zich mag wagen aan een John Wayne-aemulatio, want voor wie het nog niet wist: True Grit is een remake van de gelijknamige Wayne-film uit 1969, met in de regisseursstoel Henry Hathaway (die met How the west was won uit 1962 volgens velen de beste western uit de geschiedenis op zijn naam heeft staan). Om maar te zeggen dat je op z’n minst veel moeite moet doen om een film te overstijgen met zulk een topcast (John Wayne, Dennis Hopper én Robert Duvall) en die bovendien afstamt uit de gouden jaren voor het genre, wij denken aan Rio Bravo (H. Hawks,1959), The Good, the Bad and the Ugly (Sergio Leone, 1966), Butch Cassidy and the Sundance Kid (G. R. Hill, 1969).
Al snel blijkt die voorzichtigheid eerder overbodig, zeker wanneer we voor het eerst kennis maken met Rooster Cogburn, een knorrige oude bountyhunter (Jeff Bridges) die enkele keren tevergeefs wordt benaderd door de vastberaden Mattie Ross (uitzonderlijk sterk vertolkt door de recentelijk ontdekte Hailee Steinfeld) om haar te vergezellen bij haar jacht op een zekere Tom Chaney, (Josh Brolin) die haar vader om zeep heeft geholpen. Ondanks minder fortuinlijke pogingen om hun tocht aan te vangen, slaagt het duo (vergezeld van LaBoeuf, gespeeld door Matt Damon) erin om hun queeste zonder te veel problemen in gang te zetten. Totdat er ruzie optreedt tussen de heren Cogburn en LaBoeuf en laatstgenoemde een alternatieve route kiest.
De film kent een ijzersterk eerste half uur maar zwakt langzamerhand wel af. Hoewel de film een remake is, het decor van een western beperkend kan werken en men de vraag kan stellen of Matt Damon wel de geknipte persoon is om in deze machofilm mee te spelen, blijft True Grit min of meer boeiend tot het einde. Of wat zeg ik, het natuurlijke tijdsstip waar de film had moeten eindigen. De Coen Brothers mogen dan nog het begeerde begrip ‘originaliteit’ hoog in het vaandel dragen - om het met een cliché te zeggen, het doet hier echt niks af van het feit dat het blasé Hollywoodeinde hier totaal overbodig is en zelfs storend. En zoals men zegt: de eerste indruk is belangrijk, maar de laatste blijft wel hangen.
Als we kijken naar de acteerprestaties kunnen we er moeilijk een punt van maken dat er maar één John Wayne is. Als er één acteur de rol van Rooster even overtuigend kan vertolken zonder in herhaling te vallen (behalve dan misschien van ‘The Dude’ in The Big Lebowski), dan is dat wel onze beste vriend Jeff Bridges. Zijn onvervalst, ronduit goor voorkomen in combinatie met zijn bijna seismografisch actieve zware stemvibraties in een heerlijk plat Amerikaans blijken een van de grootste troeven van de film. Ook Matt Damon, die in zijn introductiescène nogal tweedimensioneel overkomt, vindt verder in de film zijn ritme en juiste gimmick. Dan is er nog de ‘leading lady’ Hailee Steinfeld, die perfect een arrogante, clevere jongedame weet gestalte te geven, maar die naarmate de film vordert toch aan diepgang verliest. Voeg daarbij nog leuke rollen voor Josh Brolin (die eerder met de Coens werkte met zijn hoofdrol in No Country for Old Men een sublieme prestatie heeft neergezet) en Barry Pepper, bekend van o.a. The Green Mile (F. Darabont, 1999), die de naam van zijn personage deelt en voor zover wij weten niet eerder met Ethan en Joel Coen heeft samengewerkt aan grote dingen, en we kunnen toch tevreden in de handen wrijven bij deze cast en de verwachtingen die ze grotendeels inlossen.
De verwachtingspatronen voor een Coen-film zijn meestal hoog op alle denkbare niveaus, maar wij verwachten bijvoorbeeld steeds uitzonderlijk goede en doordachte dialogen, gedrenkt in ironie en zwarte humor. Gelukkig merken we ook bij True Grit nog die typische Coen-dialogen, al zijn ze vager dan bij pakweg hun twee voorgaande films A Serious Man (2009) en Burn After Reading (2008). De fotografie werd verzorgd door Roger Deakins, verantwoordelijk voor de cinematografie van een hoop andere Coen-topfilms en enkele bijkomstige noemenswaardige films als The Shawshanks Redemption (F. Darabont, 1994), A Beautiful Mind (R. Howard, 2001) en The Reader (S. Daldry, 2008). Als je weet dat hij een voor de rest zeer ondermaatse film als The Village (M. N. Shyamalan, 2004) tot een visueel verbluffend staaltje film kan omtoveren, hoeven we niet te vermelden dat de beelden van True Grit blijven hangen. Zeker hoogtepunten als de scène waar Rooster en Mattie op het dak van een verlaten hutje midden in de prairie de ‘bad guys’ opwachten of de adembenemende beelden van dezelfde Rooster die vier slechteriken tegemoet stormt, terwijl LaBoeuf en Mattie kilometers verder en meters hoger een oogje in het zeil houden.
Met True Grit hebben Joel en Ethan Coen opnieuw bewezen dat ze jaarlijks garant staan voor een film in de top vijftien, laat ons zeggen. Ze blijven grotendeels hun eigenzinnigheid bewaren zonder het grote publiek uit het oog te verliezen. Ze meesteren elk genre en zijn heersers over de filmische dialoog. Het enige dat wij liever anders hadden gezien is het einde en de soms onnodige en vaak te lange dialogen tussen Rooster, LaBoeuf en Mattie. Ook mocht er van ons iets meer grit in zitten, maar dat zijn misschien details. Een goede film, maar geen meesterwerk. Zeker geen tien Oscarnominaties waard als de andere Coen-films het met minder moeten doen.
Ons oordeel: ★★★★
True Grit / VS 2010 / Regie: Joel Coen & Ethan Coen / Scenario: Joel Coen & Ethan Coen, naar de roman van Charles Portis / Met: Jeff Bridges, Matt Damon, Hailee Steinfeld, Josh Brolin e.a. / 110 min.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten